Sản lượng tiêu thụ các sản phẩm nhựa xây dựng có nhiều tiềm năng tăng trưởng. (Nguồn: Vina Plastics)
Giá nhựa đầu vào giảm được xem như thuận lợi giúp các doanh nghiệp ngành nhựa xây dựng tăng lợi nhuận.
Bên cạnh đó, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm nhựa xây dựng có tiềm năng tăng trưởng lớn khi tỷ lệ đô thị hóa của Việt Nam vẫn thấp, trong khi nhiều người kỳ vọng các vấn đề về pháp lý các dự án bất động sản được tháo gỡ trong năm 2023, tạo bệ phóng thúc đẩy mạnh nguồn cung bất động sản trong năm 2024.
Triển vọng giá nhựa PVC duy trì ở mức thấp
Công ty trách nhiệm hữu hạn Chứng khoán Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCBS) nhận định nhựa nhiệt dẻo Polyvinyl clorua (PVC) trong nửa cuối năm 2022 và trong năm 2023 sẽ duy trì ở mặt bằng giá thấp trong vùng 800-1.000 USD/tấn, giúp biên lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành nhựa tích cực do nguồn cung thiếu hụt tại Mỹ đã phục hồi và nguồn cung trên thế giới tăng mạnh.
Trong ngắn hạn, các nhà sản xuất lớn tại Ấn Độ, Mỹ và Trung Quốc có đầu tư mở rộng sản xuất PVC ngay trong năm 2022 với công suất hàng triệu tấn, trong đó từ nay tới năm 2026, công suất PVC sẽ tăng 17% lên mức 70 triệu tấn/năm.
Nhu cầu PVC sụt giảm mạnh tại Trung Quốc do thị trường bất động sản hụt hơi, nhất là khi nhu cầu PVC cho xây dựng tại quốc gia này chiếm tới 62%. Đến hết năm 2023, VCBS nhận định nhu cầu sẽ tiếp tục yếu khi số lượng các dự án bắt đầu triển khai tại Trung Quốc tại thời điểm này rất thấp do ống nhựa được sử dụng nhiều khi các dự án hoàn thành và phải mất trên 1 năm từ thời điểm bắt đầu xây dựng.
Giá PVC có mức tương quan lớn với than cốc vì phần lớn sản lượng sản xuất hiện nay phụ thuộc vào Trung Quốc. Theo công ty nghiên cứu thị trường Fitch Solutions, chi phí sản xuất (than cốc) được dự báo giảm mạnh xuống mốc 280 USD/tấn trong năm 2023, giúp các nhà sản xuất PVC tại Trung Quốc duy trì mức giá bán cạnh tranh với Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ khi các quốc gia này đang trong tình trạng thiếu năng lượng trầm trọng và giá đầu vào neo cao.
Trong khi giá nhựa PVC được kỳ vọng duy trì ở mức thấp thì sản lượng tiêu thụ các sản phẩm nhựa xây dựng vẫn có nhiều tiềm năng tăng trưởng.
Nửa đầu năm 2022, số căn hộ bất động sản được triển khai tại miền Bắc cho thấy mức tăng trưởng tốt sau thời gian dài sụt giảm. Điều này thúc đẩy sản lượng tiêu thụ ống nhựa tại khu vực này trong nửa cuối 2022 và 2023
Trong dài hạn, VCBS nhận định sản lượng tiêu thụ vẫn có tiềm năng tăng trưởng lớn khi tỷ lệ đô thị hóa của Việt Nam vẫn còn thấp và kỳ vọng các vấn đề về pháp lý các dự án bất động sản sẽ được tháo gỡ trong năm 2023 sẽ là bệ phóng thúc đẩy mạnh nguồn cung bất động sản trong năm 2024.
Tuy nhiên, với tỷ lệ tiêu thụ nhựa PVC trên đầu người ở mức khá cao trong khu vực và gần tiệm cận với Trung Quốc, VCBS ước tính mức tăng trưởng của ngành trong giai đoạn tăng trưởng tới sẽ ở mức 7-10%, thấp hơn nhiều mức 15-20% của giai đoạn 2014-2017.
Lợi nhuận phụ thuộc giá nhựa PVC trên thế giới
Theo VCBS, ngành nhựa xây dựng được chia ra làm 2 phân khúc chính là ống nhựa xây dựng (ống nhựa PVC, PPR, HDPE) và nhựa vật liệu xây dựng (thanh profile, cửa nhựa, tấm trần...).
Ống nhựa xây dựng với 4 doanh nghiệp lớn là Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh, Công ty Cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền Phong, ống nhựa Hoa Sen của Tập đoàn Hoa Sen, Tập đoàn Tân Á Đại Thành chiếm 80-90% thị phần của thị trường.
Nhựa vật liệu xây dựng có thị trường phân mảnh hơn rất nhiều với biên lợi nhuận mỏng và chịu cạnh tranh gay gắt từ hàng nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc. Hiện Công ty cổ phần Tập đoàn Nhựa Đông Á chiếm khoảng 20% thị phần toàn quốc.
Việt Nam hiện tại chưa làm chủ được chuỗi giá trị sản xuất nhựa xây dựng do phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu đầu vào là hạt nhựa PVC phải nhập khẩu. Sản lượng sản xuất hạt nhựa PVC trong nước chỉ đến từ 2 nhà sản xuất là Công ty trách nhiệm hữu hạn Hóa chất AGC Việt Nam và Công ty trách nhiệm hữu hạn Nhựa và Hóa chất TPC Vina với tổng công suất 390.000 tấn với nhà máy tập trung ở khu vực phía Nam. Do đó, hằng năm, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu lên tới 700.000 tấn PVC phục vụ tiêu thụ.
Hiện nay, có 2 phương pháp sản xuất hạt nhựa PVC chính là sản xuất từ dầu mỏ, khí thiên nhiên hoặc từ than đá; trong đó phương pháp sản xuất từ than đá có khả năng tiết kiệm chi phí hơn nhưng nhiên lại tiêu tốn gấp đôi năng lượng so với dầu mỏ. Bên cạnh đó, tác hại với môi trường của quy trình từ than đá là rất lớn khi cần tiêu tốn rất nhiều thủy ngân cho quá trình sản xuất.
Do chiếm tỷ trọng lớn tới 70% chi phí giá vốn hàng bán và vẫn phải phụ thuộc từ nguồn nhập khẩu nên biên lợi nhuận của các doanh nghiệp nhựa xây dựng Việt Nam chịu biến động lớn từ giá nhựa PVC trên thế giới.
VCBS nhận định giá nhựa nhiệt dẻo Polyvinyl clorua (PVC) chịu ảnh hưởng lớn bởi nguồn cung và nhu cầu tại Trung Quốc và Mỹ do Trung Quốc hiện chiếm tới 50% sản lượng sản xuất và tiêu thụ PVC trên toàn thế giới.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng là nước xuất khẩu nhựa PVC lớn thứ 2 thế giới, với năng lực cạnh tranh về chi phí do công nghệ sản xuất chủ yếu bằng than đá.
Do thiếu năng lượng sản xuất tại Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ, Trung Quốc tận dụng khả năng cạnh tranh và đẩy mạnh xuất khẩu nhựa PVC trong năm 2021 và 2022.
Mỹ là đối trọng lớn với Trung Quốc khi chiếm khoảng 16% sản lượng sản xuất PVC trên thế giới và đứng đầu về xuất khẩu PVC; trong đó, công nghệ sản xuất hầu hết đến từ dầu mỏ và khí thiên nhiên.
Giá PVC sụt giảm mạnh trong nửa đầu 2022 xuống mức 950 USD/tấn hiện nay do nhu cầu PVC tại Trung Quốc sụt giảm mạnh; nguồn cung PVC tại Mỹ được hồi phục hoàn toàn.
Sản lượng tiêu thụ của Công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền Phong và Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh trong giai đoạn 2018-2021 cho thấy sự chững lại sau nhiều năm tăng trưởng cao do nguồn cung bất động sản suy yếu từ vướng mắc pháp lý; cạnh tranh gia tăng tới từ những đối thủ mới.
Tuy nhiên, nhờ vào tăng trưởng xây dựng nhà dân mà sản lượng tiêu thụ không bị sụt giảm trong thời gian qua, điều này thể hiện qua diện tích nhà ở bình quân trên đầu người vẫn tăng trưởng tốt, kể cả trong đại dịch COVID-19.
Việc liên tục đầu tư mở rộng chất lượng sản phẩm và phát triển các dòng ống nhựa xây dựng còn nhiều tiềm năng như HDPE, PPR sẽ là xu hướng trong thời gian tới giúp tăng doanh thu và cải thiện biên lợi nhuận.
Xu hướng giá đầu vào giảm trong thời gian gần đây sẽ là động lực giúp mở rộng biên lợi nhuận cho Công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền Phong và Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh trong nửa cuối năm 2022 và 2023.
VCBS nhận định kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp này trong quý 3/2022 sẽ tăng trưởng rất tốt so với mức nền thấp của năm 2021 và đây có thể là câu chuyện hỗ trợ đà tăng của giá cổ phiếu./.